تفاوت طلای آب شده و بدون اجرت چیست؟ کدام یک برای سرمایه گذاری بهتر است؟
اگر طلا را با هدف سرمایه‌گذاری می‌خرید، دیگر نیازی به انگشتر نگین‌دار یا دستبندهای پرزرق‌وبرق ندارید! در مسیر سرمایه گذاری در طلا، حتما با اصطلاحاتی مثل طلای آب‌شده و طلای بدون اجرت روبه‌رو شده‌اید و ممکن است این سؤال برایتان پیش آمده باشد که آیا این دو یکی هستند یا تفاوت‌هایی میان آن‌ها وجود دارد؟ از آنجا که هر دو اجرت ساخت ندارند یا بسیار کم دارند، ممکن است تفاوتشان نادیده گرفته شود؛ درحالی‌که هرکدام ویژگی‌ها، مزایا و حتی ریسک‌های خاص خود را دارند. انتخاب بین این دو می‌تواند به‌طور مستقیم بر سود یا زیان سرمایه‌گذاری شما تأثیر بگذارد. در این مقاله به‌صورت دقیق به تفاوت طلای آب‌شده و طلای بدون اجرت می‌پردازیم تا با آگاهی بیشتر بتوانید بهترین گزینه را برای سرمایه‌گذاری خود انتخاب کنید.
مقایسه کامل طلای آب شده و بدون اجرت
طلای آب شده به طلایی گفته می‌شود که ذوب شده و شکل اولیه‌ی آن (مانند النگو یا زنجیر) از بین رفته است، در حالی که طلای بدون اجرت طلای نو یا دست دوم است که اجرت ساخت ندارد یا بسیار پایین است. از نظر شکل و ظاهر، طلای آب شده اغلب به صورت قطعات خام یا شمش ارائه می‌شود، در حالی که طلای بدون اجرت ممکن است همچنان شکل اولیه‌ی خود را حفظ کرده باشد. همچنین، طلای دست دوم نیز در دسته طلای بدون اجرت قرار می‌گیرد اما برخلاف طلای آب شده، هنوز قابلیت استفاده به‌عنوان زیورآلات را دارد. در میان انواع مختلف طلا مانند سکه و شمش، سکه بیشتر جنبه سرمایه‌گذاری دارد و شمش به‌دلیل خالص بودن، شباهت زیادی به طلای آب شده دارد. اگر قصد خرید طلا بدون پرداخت اجرت ساخت را دارید، طلای آب شده و دست دوم هر دو گزینه‌های مناسبی هستند، اما باید توجه داشت که طلای آب شده به دلیل نداشتن فاکتور، ریسک بیشتری در خرید و فروش دارد.
نکته: طلای آب شده زیرمجموعه‌ای از طلای بدون اجرت محسوب می‌شود، اما تمام طلاهای بدون اجرت، آب شده نیستند.
جدول مقایسه معایب و مزایای طلای آب شده و بدون اجرت
برای انتخاب بین طلای آب شده و طلای بدون اجرت، دانستن تعریف هر کدام کافی نیست. آنچه تصمیم نهایی را شکل می‌دهد، آگاهی از مزایا و معایب هرکدام است. در جدول زیر مقایسه‌ای کاربردی از نقاط قوت و ضعف هر مورد ارائه داده‌ایم.
|
نوع طلا |
عیار | مالیت | اجرت | ریسک خرید | نقد شوندگی |
|
طلای آب شده |
معمولا ۱۸ یا کمتر است و حتما به تست ری‌گیری نیاز دارد. | ندارد | ندارد | درصورتی که از پلتفرم یا مراکز معتبر خریداری شود، سطح ریسک بسیار پایینی دارد. |
به لطف پلتفرم‌های معاملاتی طلای آب شده و اعتبار در بازار، نقدشوندگی بالایی دارد. |
| طلای بدون اجرت یا دست دوم | معمولاً ۱۸ | طبق اطلاعیه سازمان امور مالیاتی سال ۱۴۰۴، طلا معمولاً دارای مالیات بر ارزش افزوده ۱۰ درصدی است. | ندارد یا اجرت آن بسیار‌کم است. | نسبتاً بالا است و حتماً باید از طلافروشی‌های معتبر خریداری شود. |
در بیشتر طلافروشی‌ها قابل‌فروش است و نقدینگی بالایی دارد. |
طلای آب شده
طلای آب شده به طلایی گفته می‌شود که از ذوب زیورآلات، مصنوعات قدیمی، شکسته یا مستعمل به‌دست می‌آید. در این فرآیند، طلا پس از ذوب شدن شکل اولیه و زینتی خود را از دست می‌دهد و به‌صورت ماده‌ای خام و بی‌فرم وارد بازار می‌شود. این طلا دیگر برای استفاده روزمره یا تزئینی کاربرد ندارد و یا به‌منظور سرمایه‌گذاری خرید و نگهداری می‌شود یا دوباره در چرخه ساخت طلاهای نو به‌کار می‌رود.
طلای آب شده در بازار ایران معمولا با عیار ۱۸ یا کمتر معامله می‌شود، اما به‌دلیل نداشتن استاندارد واحد و احتمال مخلوط بودن با ناخالصی، حتما باید توسط افراد متخصص یا با دستگاه تست عیار بررسی شود. به همین دلیل در بسیاری از موارد، فروشندگان این نوع طلا را همراه با برگه عیارسنجی ارائه می‌دهند تا اعتماد خریدار را جلب کنند.
یکی از ویژگی‌های اساسی و تعیین‌کننده طلای آب شده، قیمت پایین‌تر آن نسبت به سکه طلا یا زیورآلات زینتی است. این تفاوت قیمتی به این دلیل است که طلای آب شده صرفا به عنوان ماده خام و فاقد هرگونه ارزش هنری یا طراحی در بازار عرضه می‌شود و بدین ترتیب هیچ هزینه اضافه‌ای مانند اجرت به آن تعلق نمی‌گیرد.
از نظر ظاهری نیز باید بدانید که طلای آب شده در اشکال بسیار مختلف و متنوعی در بازار عرضه می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
- شمش: قطعات مستطیلی یا تخت که وزن مشخص و عیار دقیق دارند. این نوع بیشترین محبوبیت را در میان سرمایه‌گذاران دارد.
- مفتول: سیم‌های باریک و طویلی از طلا که بیشتر در کارگاه‌ها به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود.
- قالب‌های بی‌شکل یا قطعات ذوب‌شده: طلاهایی که صرفا ذوب شده‌اند و هنوز شکل‌دهی صنعتی یا بسته‌بندی استاندارد ندارند.
اجرت طلای آب شده
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که باعث می‌شود طلای آب شده برای سرمایه‌گذاران جذاب باشد، نداشتن اجرت ساخت است. برخلاف زیورآلات طلای نو که در آن‌ها علاوه بر قیمت طلای خام، هزینه طراحی و ساخت یا همان اجرت نیز به قیمت نهایی اضافه می‌شود، طلای آب شده کاملا از این هزینه مبرا است.
چرا طلای آب شده اجرت ندارد؟
طلای آب شده همان‌طور که از نامش پیداست، حاصل ذوب زیورآلات یا قطعات طلای مستعمل است. زمانی که طلا از حالت زینتی خارج شده و به شکل خام و بی‌فرم درمی‌آید، تمام ویژگی‌های ظاهری و طراحی آن از بین می‌رود. از آن‌جایی که در این مرحله هیچ‌گونه عملیات ساخت، قالب‌گیری یا طراحی هنری روی طلا انجام نمی‌شود، هیچ اجرتی نیز برای آن تعریف نشده و قیمت آن تنها بر اساس عیار و وزن خالص طلا محاسبه می‌شود.
آیا ممکن است فروشنده روی طلای آب شده اجرت بکشد؟
طلای آب شده هیچ‌گونه اجرتی ندارد اما باید توجه داشت که برخی فروشندگان ممکن است به‌جای اجرت، حاشیه سود بالاتری در نظر بگیرند.
در مواردی که طلای آب شده همراه با تست عیار معتبر ارائه می‌شود، ممکن است هزینه‌هایی بابت این خدمات به قیمت اضافه شود. البته باز هم این هزینه‌ها اجرت محسوب نمی‌شوند، ولی در قیمت نهایی اثر می‌گذارند.
مالیات طلای آب شده
یکی از ویژگی‌های مهم و قابل‌توجه طلای آب شده این است که مشمول هیچ‌گونه مالیاتی نمی‌شود. برخلاف طلاهای نو که هنگام خرید شامل ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده هستند، طلای آب شده از این قانون مستثنا است. دلیل این موضوع، تعریف طلای آب شده به عنوان «طلای خام» در نظام مالیاتی کشور است.
طبق قوانین جاری، مالیات ارزش افزوده صرفا به کالاهای ساخته‌شده تعلق می‌گیرد، نه به مواد خام. از آنجا که طلای آب شده طراحی و شکل زینتی ندارد و به عنوان کالای مصرفی نیز شناخته نمی‌شود، مشمول این نوع مالیات قرار نمی‌گیرد.
این ویژگی باعث می‌شود که طلای آب شده از نظر قیمتی به مراتب مقرون به صرفه‌تر از طلای نو باشد. در واقع خریدار طلای آب شده فقط بهای طلا را می‌پردازد و نیاز نیست هیچ مبلغ اضافه‌تری برای اجرت، مالیات و هزینه‌های جانبی پرداخت کند.
نقدشوندگی طلای آب شده و اختلاف قیمت خرید و فروش
یکی از نکات مهم در خرید طلای آب شده، میزان نقدشوندگی آن است؛ یعنی اینکه تا چه اندازه می‌توان آن را در صورت نیاز، سریع و بدون دردسر به پول نقد تبدیل کرد. برخلاف طلای نو یا سکه که در بیشتر طلافروشی‌ها به‌راحتی خرید و فروش می‌شوند، طلای آب شده شرایط خاص‌تری دارد.
ازجاییکه طلای آب شده معمولا عیار دقیقی ندارد و ممکن است با ناخالصی همراه باشد، در بازار سنتی نیز همه طلافروشی‌ها حاضر به خرید آن نیستند. برخی فروشندگان ترجیح می‌دهند فقط با کارگاه‌ها یا مشتریان خاص معامله کنند. همین موضوع باعث می‌شود نقدشوندگی طلای آب شده در معاملات فیزیکی، وابسته به مدارک، اعتبار فروشنده و سطح شناخت خریدار از بازار باشد.
اما در سال‌های اخیر، با رشد پلتفرم‌های معتبر خرید و فروش آنلاین طلا، این روند تا حد زیادی ساده‌تر شده است. در پلتفرم‌هایی مانند طلانو، کاربران می‌توانند طلای آب شده را به‌صورت آنلاین و با ضمانت اصالت خریداری کرده، در حساب کاربری خود نگهداری کنند و در صورت نیاز، مجددا از همان بستر به فروش برسانند.
این فرایند باعث شده است که طلای آب شده معتبر در بسترهای دیجیتال، نقدشوندگی بالاتر و ریسک کمتری نسبت به معاملات سنتی پیدا کند. همچنین به دلیل ثبت و دقیق بودن مراحل خرید و فروش، نگرانی‌های مربوط به اصالت طلا یا پذیرش آن در زمان فروش تا حد زیادی کاهش یافته است.
اختلاف قیمت خرید و فروش طلای آب شده
یکی از نکاتی که در خرید طلای آب شده باید به آن توجه شود، اختلاف قیمت خرید و فروش است. این فاصله قیمتی بین زمانی که طلا را می‌خرید و زمانی که قصد فروش آن را دارید، ایجاد می‌شود.
در بازار و طلافروشی‌ها قیمت خرید و فروش طلای آب شده دقیق نیست و تا حد زیادی به نظر فروشنده و شرایط معامله بستگی دارد. بسیاری از طلافروشان هنگام خرید طلای آب شده از مشتری مبلغی را به‌عنوان کسری یا اصطلاحا «افت عیار، کارمزد ذوب یا ریسک تقلب» کم می‌کنند.
در پلتفرم‌های معتبر آنلاین خرید و فروش طلا، اختلاف قیمت بین خرید و فروش به‌صورت دقیق اعلام می‌شود. این پلتفرم‌ها یک عدد مشخص را به‌عنوان قیمت خرید و یک عدد دیگر را به‌عنوان قیمت فروش در سایت یا اپلیکیشن خود ثبت می‌کنند. مزیت بزرگ این روش آن است که کاربر پیش از خرید اختلاف قیمت را دقیق می‌بیند و می‌داند در صورت فروش فوری، چقدر از سرمایه‌اش قابل بازگشت خواهد بود.
ریسک خرید طلای آب شده
با وجود تمام مزایایی که طلای آب شده دارد، خرید آن بدون ریسک نیست. بسیاری از نکاتی که در ظاهر ساده به نظر می‌رسند، در عمل می‌توانند برای خریدار چالش‌برانگیز باشند. در ادامه، به مهم‌ترین ریسک‌هایی که لازم است پیش از ورود به بازار طلای آب شده بدانید اشاره می‌کنیم.
احتمال تقلبی بودن عیار طلای آب شده
عیار طلا مهم‌ترین فاکتور در تعیین ارزش آن است. متاسفانه در بحث طلای آب شده، هیچ تضمینی جز آزمایش‌های ری‌گیری برای ثبات و صحت رقم عیار وجود ندارد. بسیاری از قطعات طلای آب شده اصلا نشانی از عیار ندارند یا اگر هم چیزی روی آن‌ها نوشته شده باشد، ممکن است غیرقابل اعتماد یا صرفا نوشته‌ای توسط فروشنده باشد. در بازار طلافروشان نیز این موضوع به‌عنوان یک ریسک جدی شناخته می‌شود؛ ازاین‌رو هر طلافروشی ممکن است به منظور اطمینان خودش مجددا طلا را ذوب یا تست کند و اگر نتیجه عیار پایین‌تری بدهد، قیمت خرید را کاهش دهد یا از معامله صرف‌نظر کند.
نکته بسیار مهمی که در خرید طلای آب شده به‌هیچ‌وجه نباید نادیده بگیرید، انجام آزمایش ری‌گیری یا همان عیارسنجی به شکلی رسمی است. شما به‌عنوان خریدار باید مطمئن شوید که طلایی که خریداری می‌کنید واقعا دارای همان عیاری است که ادعا می‌شود. گاهی پیش می‌آید که طلای کم‌عیار یا حتی فاقد ارزش واقعی با عنوان طلای ۱۸ عیار فروخته شده است و خریدار پس از به‌دام‌افتادن و در حین فروش آن قطعه متوجه واقعی نبودن عیار می‌شود. بدین ترتیب اگر آزمایش ری‌گیری انجام نشده باشد ممکن است طلایی با ارزش پایین را به قیمت طلای خالص بخرید که در واقع نوعی کلاهبرداری محسوب می‌شود.
نبود نظارت رسمی از سوی اتحادیه و احتمال کلاهبرداری
از گذشته تاکنون طلای آب شده در بسیاری از موارد خارج از نظارت مستقیم نهادهای رسمی مانند اتحادیه طلا یا سازمان استاندارد معامله می‌شد و این موضوع باعث می‌شد بستری مناسب برای کلاهبرداران باشد.
اما خبر خوب این است که نهادهای رسمی تاحدودی نظارت خود را بر این حوزه افزایش داده‌اند. به گزارش سامانه اطلاع‌رسانی اتحادیه طلا و جواهر، ضوابط خاصی برای معاملات آنلاین طلای آب شده و مصنوعات طلا در حال تدوین است تا خرید امن برای مردم و فعالیت ضابطه‌مند برای کسب‌وکارها فراهم شود.
پلیس امنیت اقتصادی فراجا نیز از آغاز نظارت برخط وب‌سایت‌های فروش طلای آب شده خبر داده و اعلام کرده است با فعالیت‌های فاقد مجوز و خالی‌فروشی برخورد خواهد شد. خرید از سایت‌های دارای نماد اعتماد (اینماد) توصیه شده است.
اتحادیه طلا و جواهر تهران اعلام کرده که در بازار سنتی نیز کنترل عیار، بازرسی دوره‌ای و الزام به صدور فاکتور رسمی از مهم‌ترین شاخص‌های نظارت بر فروش طلا است. در این فضا خریدار باید مطمئن شود طلای آب شده مورد نظرش آزمایش ری‌گیری شده و دارای عیار واقعی است، چراکه بسیاری از قطعات بدون نشانه معتبر عرضه می‌شوند و ممکن است فاقد ارزش واقعی باشند.
نداشتن کاربرد زینتی
طلای آب شده برخلاف زیورآلات طلا فاقد هرگونه قابلیت استفاده روزمره یا تزئینی است. به‌دلیل اینکه در فرآیند ذوب، شکل، فرم، طراحی و زیبایی آن کاملاً از بین رفته است و همان‌طور که گفتیم به‌صورت شمش، مفتول یا قطعات بی‌فرم معامله می‌شود. بنابراین برخلاف طلای دست دوم یا بدون اجرت که ممکن است قابلاستفاده باشند، طلای آب شده صرفاً یک ابزار سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.
این ویژگی برای افرادی که به دنبال خرید طلایی هستند که هم سرمایه باشد و هم در مناسبت‌ها یا زندگی روزمره قابلاستفاده باشد یک محدودیت مهم به‌شمار می‌آید.
دشواری‌های نگهداری فیزیکی
درصورتی‌که قصد دارید طلای آب شده را به‌صورت فیزیکی خریداری کنید، باید بدانید نگهداری آن نیز چالش‌های خاص خود را دارد. ازجاییکه طلای آب شده به‌صورت قطعات کوچک و سبک عرضه می‌شود، در صورت سرقت یا گم شدن، دردسرهای زیادی به دنبال دارد. همچنین در صورتی که قصد دارید مبلغ زیادی از سرمایه خود را به شکل طلای آب شده و برای بلندمدت نگهداری کنید، باید از گاوصندوق‌های خانگی با فضایی مناسب برای نگهداری طلا یا صندوق‌های امانات بانکی استفاده کنید که هزینه و مراقبت بیشتری می‌طلبد.
سرمایه گذاری در طلای آب شده
طلای آب شده گزینه‌ای هوشمندانه برای افرادی است که می‌خواهند به‌جای پرداخت هزینه‌های اضافی، روی ارزش خالص طلا سرمایه‌گذاری کنند. این نوع طلا در صورتی که به شکلی اصولی خریداری شود، می‌تواند یکی از پایدارترین و امن‌ترین روش‌های حفظ ارزش دارایی در برابر تورم باشد. با این حال مانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگر، موفقیت در این مسیر نیازمند آگاهی، دقت و انتخاب منبع مطمئن است. در ادامه مهم‌ترین ویژگی‌های طلای آب شده که آن را به گزینه‌ای بسیار مناسب برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند بررسی می‌کنیم:
- نداشتن اجرت و مالیات: برخلاف دیگر انواع طلا که همگی اجرت ساخت و مالیات خرید دارند، طلای آب شده نوعی طلای خام است و هیچ‌کدام از این هزینه‌ها را ندارد. به همین دلیل قیمت نهایی خرید آن بسیار به قیمت روز بازار نزدیک است و عملاً فقط قیمت خالص طلا را در بر می‌گیرد.
- عدم نیاز به سرمایه اولیه زیاد: طلای آب شده در وزن‌های مختلف موجود است و بدین ترتیب سرمایه‌گذاران با هر میزان بودجه، قادر به خریداری آن خواهند بود. این قابلیت امکان خرید طلای آب شده با مبالغ بسیارپایین و همچنین خرید مرحله‌ای پله‌ای را فراهم می‌کند.
- نزدیکی به قیمت طلای آب شده به قیمت لحظه‌ای طلا در ایران: قیمت طلای آب شده تقریباً فقط تابع نرخ لحظه‌ای طلا است. بنابراین، سود یا زیان سرمایه‌گذار به‌صورت مستقیم از نوسانات واقعی بازار طلا تأثیر می‌پذیرد.
در طلانو، ما شرایطی فراهم کرده‌ایم تا بتوانید با خیال راحت و به‌صورت آنلاین، طلای آب‌شده خرید و فروش کنید. قیمت‌ها به‌صورت لحظه‌ای بروزرسانی می‌شوند و فرآیند خرید کاملاً شفاف و مطمئن است. هم اکنون وارد صفحه خرید و فروش طلای آب‌شده در طلانو شوید و سرمایه‌گذاری خود را آغاز کنید.
سرمایه‌گذاری در طلای آب شده برای چه کسانی مناسب است؟
سرمایه‌گذاری در طلای آب شده برای افرادی مناسب است که قابلیت‌های زیر را مدنظر داشته باشند:
- افرادی که قصد نگهداری میان‌مدت یا بلندمدت دارند و به دنبال پوشش در برابر تورم هستند.
- افرادی که قصد دارند طلا را صرفا به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری خریداری کنند و قصد استفاده زینتی یا هدیه دادن آن را ندارند.
- افرادی که ترجیح می‌دهند طلا را با کمترین هزینه اضافی تهیه کنند.
طلای بدون اجرت
طلای بدون اجرت به طور معمول به طلاهای زینتی کارکرده گفته می‌شود که قبلا توسط فردی دیگر خریداری و استفاده شده؛ اما اکنون بدون دریافت اجرت ساخت مجددا به فروش می‌رسد. این نوع طلا ممکن است شامل انگشتر، گردنبند، دستبند، النگو یا سایر زیورآلاتی باشد که سالم باقی مانده‌اند و هنوز قابل استفاده هستند.
اصطلاح «بدون اجرت» به این معناست که در خرید مجدد این طلا، اجرت ساخت لحاظ نمی‌شود یا بسیار ناچیز است؛ زیرا خریدار پیشین آن را پرداخت کرده و فروش مجدد آن به عنوان کالای دست دوم انجام می‌شود. به همین دلیل قیمت طلای بدون اجرت معمولاً نزدیک‌تر به قیمت خالص طلا است و هزینه‌های مازاد بسیار کمتری دارد. طلای بدون اجرت می‌توانند شامل موارد زیر باشد:
- طلای دست دوم یا کارکرده: رایج‌ترین نوع طلا که توسط شخصی استفاده شده و به فروشگاه طلافروشی فروخته می‌شود. این نوع طلا همچنان شکل زینتی دارد.
- طلای کم‌کارکرده: طلاهایی که شاید تنها مدت کوتاهی استفاده شده‌اند یا به‌دلایل مختلف فروش نرفته‌اند و اجرت آن‌ها حذف شده است.
- طلای آب شده زینتی‌شده: در بعضی موارد محدود، طلای آب شده ممکن است پس از ذوب مجدد، به‌صورت قطعات ساده دوباره قالب‌گیری شود و بدون اجرت اضافی فروخته شود. هرچند این مورد نادر است و بیشتر در کارگاه‌ها دیده می‌شود.
از آن‌جایی که طلای بدون اجرت معمولاً دست دوم است، ممکن است آثار کارکرد مانند خط و خش، تغییر رنگ یا شکستگی جزئی در قفل‌ها و سطوح آن وجود داشته باشد. بنابراین بررسی دقیق فیزیکی آن پیش از خرید بسیار‌ضروری است. برخی فروشندگان معتبر این طلاها را تمیزکاری، تعمیر یا آبکاری می‌کنند تا ظاهر بهتری داشته باشند، اما خریدار باید بداند که این نوع طلا نو نیست، حتی اگر ظاهر آن چنین نشان دهد.
تفاوت طلای بدون اجرت با طلای آب شده
درحالی‌که طلای آب شده فاقد هرگونه کاربرد زینتی و طراحی است و بیشتر به‌عنوان طلای خام شناخته می‌شود، طلای بدون اجرت همچنان شکل زینتی خود را حفظ کرده و قابل استفاده است. به همین دلیل بسیاری از افراد، به‌ویژه کسانی که می‌خواهند هم سرمایه‌گذاری کنند و هم طلا را مورد استفاده قرار دهند، طلای بدون اجرت را گزینه‌ای منطقی می‌دانند.
همچنین باید توجه داشت که طلای آب شده را می‌توان زیرمجموعه‌ای از طلای بدون اجرت در نظر گرفت، اما این دو از نظر ظاهر، نقدشوندگی، سطح ریسک و کاربرد کاملاً با هم تفاوت دارند. افراد به دلایل زیر به سراغ طلای بدون اجرت می‌روند:
- کاهش هزینه‌های خرید، به‌ویژه حذف کامل یا نسبی اجرت ساخت
- امکان استفاده روزمره از طلا در کنار حفظ ارزش سرمایه
- مناسب برای هدیه دادن بدون پرداخت هزینه‌های اضافی
- تنوع بالا در طرح، وزن و مدل با قیمت مناسب‌تر نسبت به طلاهای نو
طلای بدون اجرت همان طلای دست دوم است؟
خیر، طلای بدون اجرت لزوماً همان طلای دست دوم نیست. اما طلای دست دوم یکی از رایج‌ترین انواع آن محسوب می‌شود. اصطلاح «بدون اجرت» به طلاهایی اطلاق می‌شود که اجرت ساخت در قیمت آن‌ها لحاظ نشده یا بسیار ناچیز است. این طلا می‌تواند دست دوم باشد، اما ممکن است شامل طلاهای کم‌کار، مرجوعی یا حتی طلاهای نویی باشد که فروشنده آن‌ها را بدون اجرت عرضه می‌کند. بنابراین هر طلای دست دومی بدون اجرت است، اما هر طلای بدون اجرت لزوماً دست دوم نیست.
انواع طلای بدون اجرت
طلای بدون اجرت یک نوع خاص طلا نیست، بلکه عنوانی است که برای گروهی از طلاها که در آن‌ها اجرت ساخت حذف شده یا به حداقل رسیده است استفاده می‌شود. این طلاها معمولاً با قیمتی نزدیک به قیمت روز طلا فروخته می‌شوند و هزینه‌های مازاد کمتری دارند. در این بخش انواع طلای بدون اجرت را معرفی می‌کنیم:
طلای دست دوم
طلای کارکرده یا دست‌دوم رایج‌ترین نوع طلای بدون اجرت است و به طلاهایی گفته می‌شود که قبلاً استفاده شده‌اند و حالا بدون اجرت ساخت دوباره فروخته می‌شوند. این طلاها همچنان ظاهر دارند و معمولاً در همان شکل اولیه قابل استفاده هستند. اما قیمت پایین‌تری نسبت به طلای نو دارند.
طلای کم‌کارکرده
طلای کم‌کار به طلاهایی گفته می‌شود که یا فقط برای مدت کوتاهی استفاده شده‌اند یا اصلاً استفاده نشده‌اند؛ اما دیگر امکان فروش آن‌ها مثل طلای نو وجود ندارد. ظاهر این نوع طلا کاملاً سالم است و معمولاً با قیمت مناسب‌تری نسبت به طلای نو فروخته می‌شود. توجه داشته باشید که طلای کم‌کارکرده همچنان قابلیت استفاده روزمره داشته و از نظر ظاهری تفاوتی با طلاهای نو ندارند.
طلای نو بدون اجرت
این نوع طلا کاملاً نو است و تاکنون استفاده نشده اما فروشنده تصمیم گرفته اجرت ساخت آن را حذف کند یا به حداقل برساند. این اتفاق معمولاً حین رویداد‌های تخفیف فروشگاه یا برای جذب مشتری بیشتر رخ می‌دهد. در این حالت طلا با همان کیفیت و ظاهر طلاهای نو عرضه می‌شود اما قیمتی نزدیک به طلای دست دوم دارد. البته خریدار باید دقت کند که اجرت واقعاً صفر شده باشد و در قالب مالیات یا سود پنهان در قیمت نهایی لحاظ نشده باشد.
طلای سبک یا کم‌اجرت
طلای سبک به طلاهایی گفته می‌شود که از ابتدا با طراحی ساده و اجرت پایین تولید شده‌اند. این طلاها معمولاً وزن کمتری دارند یا به‌صورت ماشینی ساخته شده‌اند و به همین دلیل قیمت پایین‌تری دارند. در برخی موارد نیز فروشندگان این مدل‌ها را در دسته طلاهای بدون اجرت معرفی می‌کنند؛ درحالی‌که اجرت آن‌ها صفر نیست بلکه فقط بسیار پایین است. این نوع طلا بیشتر برای استفاده روزمره و خریدارانی که به‌دنبال گزینه مقرون‌به‌صرفه هستند مناسب است.
طلای آب شده
طلای آب شده هم یکی از انواع طلای بدون اجرت محسوب می‌شود؛ چراکه هیچ‌گونه اجرت ساختی ندارد. البته همان‌طور که تا این قسمت از مقاله اشاره کردیم، طلای آب شده معمولاً برای استفاده زینتی مناسب نیست؛ چون شکل ظاهری مشخصی ندارد و بیشتر برای سرمایه‌گذاری در طلا کاربرد دارد. این طلا نسبت به سایر انواع به قیمت روز بازار نزدیک‌تر است اما در خرید و فروش آن باید دقت بیشتری به خرج دهید و از پلتفرم‌های معتبر استفاده کنید.
مالیات طلای بدون اجرت
یکی از سوالات پرتکرار خریداران طلا این است که آیا به طلای بدون اجرت هم مالیات تعلق می‌گیرد یا نه؟ پاسخ این سوال به نوع و شرایط فروش طلا بستگی دارد. برخلاف تصور رایج، طلای بدون اجرت الزاماً بدون مالیات نیست و در بسیاری از موارد، همچنان مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌شود.
طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال ۱۴۰۴، خرید طلاهای زینتی اعم از نو یا دست دوم در صورتی که در یک فروشگاه طلافروشی ثبت‌شده انجام شود، مشمول ۱۰٪ مالیات بر ارزش افزوده روی اجرت و سود فروشنده است.
یعنی برخلاف سال‌های گذشته که گاهی مالیات روی کل مبلغ طلا محاسبه می‌شد، اکنون مالیات فقط روی بخش‌های غیر از قیمت خام طلا یعنی اجرت و سود اعمال می‌شود. این تغییر به نفع خریدار است؛ اما همچنان لازم است با دقت بررسی شود که فروشنده چه مواردی را مشمول مالیات می‌کند.
نقدشوندگی طلای بدون اجرت و اختلاف قیمت خرید و فروش
ازجاییکه طلای بدون اجرت معمولاً به شکل انگشتر، زنجیر، النگو و سایر زیورآلات دیده می‌شود و برخلاف طلای آب شده همچنان قابلیت استفاده زینتی دارد، در اغلب طلافروشی‌ها نیز قابل خرید و فروش است و حساسیت زیادی نسبت به تست عیار آن وجود ندارد. در بسیاری از موارد، اگر ظاهر طلا سالم و همراه با فاکتور معتبر باشد، فروش آن با حداقل افت قیمت انجام می‌شود. اما اگر خط و خش، شکستگی، یا طراحی قدیمی داشته باشد، ممکن است طلافروش درصدی از قیمت را کم کند یا حتی از خرید آن صرف‌نظر کند.
توجه داشته باشید که برخلاف طلای آب شده که در پلتفرم‌های معتبر قیمت خرید و فروش مشخصی دارد، برای طلای بدون اجرت پلتفرم واحد یا قیمت ثابتی وجود ندارد. بنابراین اختلاف قیمت خرید و فروش آن کاملاً به شرایط بازار، نظر فروشنده و وضعیت فیزیکی طلا بستگی دارد.
ریسک خرید طلای بدون اجرت
خرید طلای بدون اجرت در نگاه اول گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه به نظر می‌رسد. اجرت ندارد، قیمتش پایین‌تر از طلای نو است و ظاهر زینتی‌اش را حفظ کرده است. اما همین مزایا نباید باعث شود که ریسک‌های احتمالی آن نادیده گرفته شوند. اگر بدون شناخت کافی یا دقت لازم وارد این بازار شوید، ممکن است با ضررهای غیرمنتظره مواجه شوید. در ادامه مهم‌ترین ریسک‌های خرید طلای بدون اجرت را بررسی می‌کنیم.
نداشتن فاکتور رسمی یا معتبر
یکی از چالش‌های رایج در خرید طلای بدون اجرت، فروش بدون فاکتور رسمی است. بعضی فروشندگان، به‌خصوص در مورد طلاهای دست دوم، فاکتور ارائه نمی‌دهند یا رسیدی ساده برای آن صادر می‌کنند. نداشتن فاکتور می‌تواند برای فروش مجدد، اثبات مالکیت یا حتی مسائل قانونی مشکل‌ساز شود. برای جلوگیری از این مشکل سعی کنید طلا را فقط از فروشگاه‌های دارای مجوز خریداری کرده و فاکتور مهرشده را با مشخصات دقیق دریافت کنید.
مشکل در تشخیص عیار واقعی
هرچند بیشتر طلای بدون اجرت دارای مهر عیار هستند، اما در برخی موارد ممکن است مهر ناخوانا باشد یا اصلاً وجود نداشته باشد. همچنین امکان دارد به‌دلیل تعمیر، آبکاری یا سایش، ظاهر طلا تغییر کرده باشد و عیار واقعی طلا با آنچه ادعا می‌شود، متفاوت باشد. حتی ممکن است طلاهای بی‌عیار، آب‌خورده یا تعمیری به‌عنوان طلای بدون اجرت و در ظاهر «تمیز» به فروش برسند.
خط و خش یا آسیب‌های پنهان
طلای بدون اجرت ممکن است از نظر ظاهری سالم به‌نظر برسد، اما جزئیاتی مثل خش‌های ریز، قفل شل، شکستگی جزئی یا حتی تعمیرات قبلی در برآورد ارزش نهایی آن تأثیر می‌گذارد. در زمان فروش نیز این ایرادات می‌توانند باعث کاهش قیمت شوند. بنابراین طلا را با دقت از نظر ظاهری بررسی کنید و اگر ظاهر طلا واقعاً برایتان اهمیت دارد، بهتر است به سراغ قطعات کم‌کار یا آبکاری‌شده بروید.
نداشتن قیمت مشخص
برخلاف طلای آب شده که معمولا در پلتفرم‌های مختلف دارای قیمت لحظه‌ای یا روزانه مشخصی است و فقط کارمزدهای متفاوتی دارد، برای طلای بدون اجرت معمولاً استاندارد قیمت‌گذاری واحدی درنظر گرفته نشده است. این چالش به نوع طلای بدون اجرت انتخابی خریدار و همچنین سود فروشنده برمی‌گردد که از یک طلافروشی تا طلافروشی دیگر متفاوت است. این موضوع می‌تواند برای بسیاری از خریداران گیج‌کننده باشد و حتی آن‌ها را در دام خرید قطعه‌ای با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی بیندازد.
نیاز به بودجه نسبتا بالا برای خرید
اگرچه طلای بدون اجرت نسبت به طلای نو ارزان‌تر است، اما همچنان ظاهر زینتی دارد و معمولاً با قیمت بالاتری نسبت به طلای آب شده فروخته می‌شود. بنابراین اگر هدف صرفاً سرمایه‌گذاری باشد، ممکن است نیاز به بودجه بیشتری داشته باشید. دلیل قیمت بالای طلای بدون اجرت، بزرگ بودن قطعات آن است که همچنان در قالب زیورآلات عرضه می‌شوند. بنابراین اگر بودجه محدود دارید و ظاهر طلا برایتان اهمیتی ندارد، شاید طلای آب شده انتخاب بهتری برای شما باشد.
عدم امکان فروش جزئی طلا
در پلتفرم‌های طلای آب شده امکان فروش بخشی از دارایی وجود دارد. اما در بحث طلای بدون اجرت، اگر به پول نقد نیاز پیدا کنید، باید قطعه طلا را به‌صورت کامل بفروشید و امکان فروش بخشی از آن وجود ندارد.
سرمایه گذاری در طلای بدون اجرت به عنوان طلای زینتی
انتخاب زیورآلات بدون اجرت می‌توانند یک گزینه هوشمندانه برای سرمایه‌گذاری باشد. در واقع با انتخاب این نوع طلا می‌توانید هم آن را به عنوان زیورآلات زینتی استفاده کنید و در عین حال ارزش سرمایه خود را نیز به‌صورت همزمان حفظ کنید. سرمایه‌گذاری در طلای بدون اجرت برای افرادی که ویژگی‌های زیر را مدنظر دارند انتخاب مناسبی است:
- افرادی که قصد دارند طلایی قابل استفاده داشته باشند اما نخواهند برای خرید آن اجرت سنگین پرداخت کنند.
- افرادی که به دنبال هدیه‌ای هستند که هم زیبا باشد و هم ارزش مالی خود را حفظ کند.
- افرادی که می‌خواهند طلایی بخرند که در صورت نیاز، بتوانند آن را بدون افت قابل‌توجه قیمت به فروش برسانند.
اصول سرمایه گذاری در طلای بدون اجرت (دست دوم) و طلای آب شده
حالا که با ویژگی، مزایا و ریسک‌های هرکدام از این دو نوع طلا آشنا شدیم، زمان آن رسیده است که به پرسش اصلی پاسخ دهیم. این پرسش آن است که کدام‌یک برای سرمایه‌گذاری انتخاب بهتری محسوب می‌شود و در شرایط مختلف مالی، چه گزینه‌ای می‌تواند بیشترین بازدهی را داشته باشد. در ادامه این موارد را بررسی می‌کنیم:
مصارف زینتی و سرمایه گذاری همزمان
اهداف بسیاری از خریداران طلا این است که بتوانند هم از طلا استفاده کنند و هم آن را به‌عنوان یک دارایی قابلاستفاده نگهداری کنند. این رویکرد باعث می‌شود که طلا نه فقط یک دارایی زینتی باشد، بلکه یک ابزار مالی باشد که در زمان نیاز نقد شود یا به حفظ ارزش پول کمک کند.
در این بحث، طلای بدون اجرت بیش از طلای آب شده می‌تواند چنین نقشی ایفا کند؛ چراکه این نوع طلا همچنان شکل و ظاهر زینتی دارد و خریدار می‌تواند آن را مانند هر طلای نو دیگری استفاده کند. این نوع طلا اگرچه قبلاً استفاده شده‌است، اما با تمیزکاری یا آبکاری مجدد کاملاً قابلاستفاده می‌شود. در عین حال، داشتن اجرت ساخت بسیار ناچیز یا صفر آن باعث می‌شود قیمت خرید آن به قیمت واقعی طلا نزدیک‌تر باشد و در روند فروش مجدد افت کمتری را تجربه کند.
در مقابل طلای آب شده صرفاً یک سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود که ظاهر زینتی ندارد، قابلاستفاده نیست و عمدتاً به‌صورت قطعه یا مفتول در بازار عرضه می‌شود. بنابراین طلای آب شده مناسب کسانی است که فقط به جنبه سرمایه‌گذاری توجه دارند و استفاده شخصی برایشان اهمیتی ندارد.
تا ۱۰ میلیون کدوم رو بخریم؟
در بازه سرمایه‌گذاری محدود مانند ۱۰ میلیون تومان، تصمیم‌گیری بین طلای بدون اجرت و طلای آب شده بیشتر به هدف خرید و نوع کاربری طلا بستگی دارد.
با در نظر گرفتن قیمت فعلی طلا، این مبلغ برای خرید تقریبا ۱.۵ گرم طلای آب شده کافی است. البته برخلاف تصور رایج، خرید طلای آب شده حتی با مبالغ بسیار پایین‌تر از این نیز امکان‌پذیر است و برخی پلتفرم‌های معتبر امکان خرید با مبالغ کمتر از یک میلیون تومان را هم فراهم کرده‌اند. بنابراین اگر قصد شما صرفاً سرمایه‌گذاری است، طلای آب شده انتخابی منطقی و در دسترس خواهد بود.
در مقابل، طلای بدون اجرت بیشتر مناسب افرادی است که به دنبال طلا با ظاهر زینتی هستند. اما با بودجه ۱۰ میلیون تومان، گزینه‌های موجود معمولا محدود به قطعات سبک و ساده مانند انگشتر یا زنجیر نازک می‌شود و ممکن است با این مبلغ نتوانید طلاهای سنگین یا چند تکه تهیه کنید و انتخاب‌ها از نظر ظاهر و وزن محدود باشند.
بنابراین با بودجه ۱۰ میلیون تومان اگر می‌خواهید طلا را صرفا برای حفظ ارزش پول خریداری کنید و استفاده زینتی برایتان اهمیتی ندارد، طلای آب شده گزینه‌ی مناسبی خواهد بود. اما اگر ترجیح می‌دهید طلای خریداری‌شده قابل استفاده هم باشد، طلای بدون اجرت گزینه بهتری است.
تا ۵۰ میلیون کدوم رو بخریم؟
زمانی که بودجه سرمایه‌گذاری به حدود ۵۰ میلیون تومان می‌رسد، انتخاب میان طلای بدون اجرت و طلای آب شده پیچیده‌تر می‌شود. با این سرمایه، دست خریدار برای انتخاب متنوع‌تر باز است و هر دو گزینه می‌توانند کاربرد منطقی داشته باشند؛ به شرط آنکه هدف از خرید به‌درستی مشخص شده باشد.
اگر بخواهید با این مبلغ، هم از طلا استفاده کنید و هم از آن به عنوان یک دارایی سرمایه‌گذاری استفاده کنید، می‌توانید چند قطعه طلای دست دوم با طرح‌های ساده تهیه کنید. در این حالت می‌توان یک سبد کوچک شامل النگو، گردنبند یا زنجیر تشکیل داد. این روش کمک می‌کند سرمایه شما در چند قطعه توزیع شود و در صورت نیاز بتوانید هرکدام را جداگانه بفروشید. طلای بدون اجرت در این سطح سرمایه، همچنان نقدشوندگی خوبی دارد و چون اجرت پرداخت نمی‌کنید، افت ارزش فروش هم کنترل‌شده‌تر باقی می‌ماند.
اما اگر تصمیم دارید بخش بیشتری از سرمایه را صرف خرید طلای خام کنید، طلای آب شده انتخاب هوشمندانه‌تری محسوب می‌شود. با ۵۰ میلیون تومان می‌توانید حدود ۷.۵ گرم طلای آب شده خریداری کنید.
راه سوم این است که بخشی از سرمایه را به طلای بدون اجرت اختصاص دهید تا در صورت نیاز از آن استفاده کنید یا به‌راحتی بفروشید، و بخش دیگر را به طلای آب شده تبدیل کنید تا ارزش بلندمدت سرمایه‌تان حفظ شود.
بالای ۱۰۰ میلیون کدوم رو بخریم؟
در سرمایه‌گذاری‌های بالای ۱۰۰ میلیون تومان، دقت در انتخاب نوع طلا اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، زیرا در این سطح، کوچک‌ترین تفاوت در اجرت، کارمزد یا نوسان قیمت می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر سود یا زیان نهایی داشته باشد.
اگر هدف شما صرفاً حفظ ارزش پول و خرید طلا به‌عنوان یک دارایی مالی خالص است، طلای آب شده انتخاب منطقی‌تری محسوب می‌شود. با این مبلغ می‌توان مقدار قابل‌توجهی طلای آب شده خریداری کرد. اگر طلای آب شده را از طلافروشی خریداری کنید یا و از طریق پلتفرم‌های معتبر اقدام کنید و س\س قطعه فیزیکی آن را تحویل بگیرید، می‌توانید آن را به طلافروشی بفروشید. همچنین، اگر خرید خود را از یک پلتفرم معتبر مانند طلانو انجام دهید و طلا را به‌صورت غیرفیزیکی در حساب کاربری نگهداری کنید، می‌توانید آن را در همان پلتفرم با قیمت لحظه‌ای طلا به فروش برسانید. بنابراین، چه طلا را به‌صورت فیزیکی تحویل بگیرید و چه در حساب دیجیتال نگهداری کنید، امکان نقد کردن آن به‌صورت مستقیم وجود دارد.
در مقابل، اگر بخواهید سرمایه خود را به طلایی با قابلیت استفاده زینتی تبدیل کنید، می‌توانید سراغ طلای بدون اجرت بروید. اما در این سطح از سرمایه، یک نکته بسیار مهم وجود دارد. بسیاری از طلاهایی که با عنوان بدون اجرت فروخته می‌شوند، در واقع دارای اجرت جزئی یا پنهان هستند که در فاکتور یا قیمت نهایی لحاظ می‌شود. این موضوع در خریدهای کوچک ممکن است اهمیت کمتری داشته باشد، اما در خریدهای بالای صد میلیون تومان، حتی یک درصد اجرت پنهان می‌تواند به معنای از دست رفتن چند میلیون تومان از سرمایه شما باشد.
بنابراین، اگر قصد خرید طلای بدون اجرت دارید، حتماً از فروشنده بخواهید محاسبه دقیق و شفاف ارائه دهد، تا اطمینان پیدا کنید که هیچ‌گونه هزینه‌ی اضافی یا درصد پنهان در فاکتور لحاظ نشده است. همچنین بهتر است طلایی انتخاب شود که طرح ساده‌تر، عیار بالا و نقدشوندگی مناسبی داشته باشد تا در صورت نیاز، بتوان بخشی از آن را به‌راحتی فروخت.
تفاوت‌ها را شناختید، حالا وقت خرید هوشمندانه است
انتخاب بین طلای آب شده و طلای بدون اجرت کاملا به هدف خرید، میزان بودجه و میزان استفاده شما از طلا بستگی دارد. اگر طلا را برای استفاده زینتی و همزمان حفظ ارزش سرمایه می‌خواهید، طلای بدون اجرت انتخاب مناسب‌تری است، هرچند در خریدهای با مبلغ بالا، وجود حتی اجرت جزئی می‌تواند بخشی از سرمایه را کاهش دهد. اگر صرفا به‌دنبال سرمایه‌گذاری خالص و بدون اجرت هستید، طلای آب شده گزینه‌ای کم‌هزینه‌تر و هوشمندتر محسوب می‌شود. در روند خرید طلای آب شده، چه به‌صورت فیزیکی و چه از طریق پلتفرم‌های معتبر، امکان فروش در بازار یا در همان پلتفرم را فراهم است و این موضوع نقدشوندگی آن را تضمین می‌کند.
سوالات متداول درباره طلای آب شده و بدون اجرت
۱. آیا طلای آب شده واقعا بدون اجرت است؟ بله طلای آب شده بدون اجرت ساخت عرضه می‌شود و فقط ارزش خالص طلا در آن لحاظ می‌شود.
۲. طلای بدون اجرت دقیقا به چه معناست؟ طلای بدون اجرت به طلاهایی گفته می‌شود که هنگام فروش، اجرت ساخت در قیمت آن‌ها محاسبه نمی‌شود. این طلاها معمولا شامل طلای دست دوم یا کارکرده هستند و در برخی موارد طلای آب شده را نیز در بر می‌گیرند.
۳. آیا می‌توان طلای آب شده را به‌راحتی فروخت؟ بله، طلای آب شده به سادگی در پلتفرم‌ها معتبری مانند طلانو قابل خرید و فروش است. همچنین امکان خرید و فروش آن در بازار طلافروشان نیز وجود دارد.
۴. کدام نوع طلا برای سرمایه‌گذاری با ۱۰ میلیون تومان مناسب‌تر است؟ در این بازه قیمتی، طلای آب شده گزینه‌ی بهتری برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. ولی اگر استفاده زینتی برای شما اهمیت داشته باشد، می‌توانید طلای بدون اجرت سبک خریداری کنید.
۵. آیا امکان خرید طلای آب شده با مبلغ پایین وجود دارد؟ بله، خرید طلای آب شده حتی با مبالغ کمتر از یک میلیون تومان نیز در پلتفرم‌های معتبر امکان‌پذیر است.
۶. آیا طلای آب شده مشمول مالیات می‌شود؟ مطابق با قوانین مالیاتی ایران، طلای آب شده از مالیات بر ارزش افزوده معاف است. این نوع طلا به‌عنوان ماده خام در نظر گرفته می‌شود و چون اجرت ساخت یا سود فروشنده ندارد، مشمول مالیات نمی‌شود.
